Poets Home

સકળ લોક ત્યમ જ્ઞાતા પુરુષ, એમ જાણે તે નર છે મૂરખ; દેહવિષે સૌ સરખા ગણે, જેમ કંચનતાર ત્રાપડમાં વણે; અખા અમૃત તે પાણી નોય, રસ જાણી ગણશો માં તોય. જ્ઞાનીનો લક્ષ પરપંચપાર, જેમ નાવ ચાલે ધ્રુને આધાર; વણ વાળી જેમ વહે છે નદી, આવી મેલાણ કરે ઉદધી; જેમ દીપક કેરી ગત્ય ગગન, એમ પરબ્રહ્મમાં અખા… Continue reading જ્ઞાની અંગ / અખો ભગત

બ્રહ્માદિક નવ પામ્યા પાર, એમ જાણીને ખાશો માર; અગમ અગોચર સૌને હરિ, બ્રહ્માકીટલગી માયા આવરી; અખા હરિ જો મળનારા થાય, તો ન ગણે ઊંચનીચ રંકરાય. કુળ અધિકાર અધ્યયન ચાતુરી, પાપીમૂર્ખ ત્યાં ન જુવે હરિ; જેમ વાયાની વળણે લાગે લાય, પણ ડાબું જમણું ન ગણે વાય; ત્યમ ઊંચનીચ ન ગણે નારાણ, અખા એમ ખરાખરી જાણ.

કવિતા ઘણા કવિ કવી ગયા, અધાપિ કવે પ્રત્યક્ષ રહ્યા; વળી આગળ કવશે બહુ કવિ, મનની વૃત્યમાં જો જો અનુભવી; અખા મનાતીત તેમનું તેમ, મનની વૃત્યમાં મનની ગમ્ય. જ્ઞાનીની કવિતા ન ગણીશ, કિરણ સૂર્યનાં કેમ વરણીશ; શબ્દતણો છેડો કેમ થાય, આકાશને કેમ તોળ્યું જાય; એવું વચન અલિંગીતણું, અખા નહીં કોય પર આપણું. સ્થિતિ નહીં આપાપરતણી, પંડ્ય… Continue reading કવિ અંગ / અખો ભગત

ધર્મ સતવાદી ભીમ બળવંત, સેદેવ જોશી જાણે તંત; અર્જુન બાણાવળી નકુળ ચતુર, સાથ જેને શ્રીકૃષ્ણ હજુર; વન ભોગવતા દુખિયા થયા, પામી રાજ્ય અધુરા ગયા; સહેજે જે થાયે તે થાય, કર્તવ્યનું બળ અખો ન ગાય. સુધું સમજી સુખિયો થા, મૂકી આપ ઇશ્વરમાં જા; ધરમ અરથ મોક્ષને કામ, એ માયા પગ મૂક્યાં ઠામ; નિસ્પૃહી તે નિરાળો રહે,… Continue reading સહજ અંગ / અખો ભગત

તિલક કરતાં ત્રેપન વહ્યાં, જપમાળાનાં નાકાં ગયાં; તીરથ ફરી ફરી થાક્યાં ચર્ણ, તોય ન પહોંચ્યા હરિને શર્ણ; કથા સુણી સુણી ફુટ્યા કાન, અખા તોય ન આવ્યું બ્રહ્મજ્ઞાન. એક મુરખને એવી ટેવ, પથ્થર એટલા પૂજે દેવ; પાણીને દેખી કરે સ્નાન, તુલસી દેખી તોડે પાન; એ તો અખા બહુ ઉત્પાત, ઘણા પરમેશ્વર એ ક્યાંની વાત. મુક્તિ બંધ… Continue reading કુટફળ અંગ / અખો ભગત

જ્ઞાનદગ્ધ તે બળ્યા ઓગણા, કથતા વધતા દીસે ઘણા; વાવ્યા ન ઉગે અન્ન ન થાય, તેમ બ્રહ્મકર્મ બેઉથા જાય; કહે અખો નર વંઠ્યા સરે, નરનારીની નિંદા કરે. બ્રહ્મ કર્મ ઉભેથા ભ્રષ્ટ, જેમ અધછેધા કુકટને કષ્ટ; સંપ્રદાય શુદ્ધ ન આવ્યું જ્ઞાન, મનમાં તે જ્ઞાનીનું માન; કહે અખો નર મુક્તા ફરે, નગર છુટી ધેનુ ઓખર કરે. દોષ દૃષ્ટિ… Continue reading જ્ઞાનદગ્ધ અંગ / અખો ભગત

જો હરિમાર્ગે ચાલે જંત, વેશ અભિમાન શું કાઢ્યા દંત; જેમ તેમ પંથ કાપ્યાશું કામ, તો આવે હરિરૂપી ગામ; અખા મોહ્યો પંથે ભમ્યો, વાદ કરતાં આયુ નિર્ગમ્યો. વેશતણું રાખે અભિમાન, સામું તેણે થાએ જાન; સંસારી મળ ધોવા કાજ, સાબુ મેલને દીધે વાજ; અખા મેલ જો નવ નીકળે, તો મેલું તે કયી પેરે ટળે. નિવૃત્ય પ્રવૃત્ય સમણાંનું… Continue reading દંભભક્તિ અંગ / અખો ભગત

સગુણભક્તિ મોતી ઘુઘરી, મનમોહન દીસે તે ખરી; અંતરતાપ ક્ષુધા નવ શમે, સામા મનોરથપેરે દમે; એ અખા સમજ દેહવેહવાર, જન્મમરણ ન ટળે સંસાર. પડતું સુવર્ણ ને બીજું મન, તેનું ધોવું ધાવું નોય જતન; જો મર્મ ખાર અગ્નિને મળે, તો થાય ચોખ્ખું મન પાછું વળે; મનનીં કીધી સર્વ ઉપાધ્ય, મનાતીત અખા આરાધ્ય. અણજાણ્યે જ્યાં ગુરુ કરી પડે,… Continue reading સગુણભક્તિ અંગ / અખો ભગત

નૈં પાપી ને નૈં પુણ્યવંત, એકલમલ તે સાચા સંત; કાળચક્ર તે સ્વભાવે ફરે, સેજે ઉપજે સેજે મરે; એમ જાણીને અખા જા ભળી, પુનરપિની કચકચ ગૈ ટળી. ગ્રંથમાંઇ જેમ તેમ હો, પણ તરી નીસરે તેને શેનો ભો; તું જાને જીવતો મરી, પછી દેણું લેણું રેશે ઠરી; તાણો જીવ અખા ગયો ટળી, હવે શાંશો વાણો રેશે મળી.… Continue reading સુક્ષ્મદોષ અંગ / અખો ભગત

ભાષાને શું વળગે ભૂર, જે રણમાં જીતે તે શૂર; સંસ્કૃત બોલે તે શું થયું, કાંઇ પ્રાકૃતમાંથી નાસી ગયું; બાવનનો સઘળો વિસ્તાર, અખા ત્રેપનમો જાણે પાર. સંસ્કૃત પ્રાકૃત જેવડે ભણે, જેમ કાષ્ટવેષે રહ્યો ભાથા કણે; તે છોડ્યાં બાણો નાવે અર્થ, તેમ પ્રાકૃતવિના સંસ્કૃત તે વ્યર્થ; બધા દામ વેપારી લખે, અખા વ્યાજ નોય છુટા પખે. હરખે કરખે… Continue reading ભાષા અંગ / અખો ભગત