Gujarati Poetry Archive
આ પરથમ પ્હેલા ઘનઘેર્યા આકાશે વતન હો વ્હાલા! આપણ એટલ પાસે, આપણ એટલ પાસે, ઘરવાડે જે ઘાસ-ઊઠ્યો તવ શ્વાસ ભળી જાય અહીં આવીને મુજ શ્વાસે, આ પથરાય પ્હેલા ઝરમર ઝરિયા ઘાસે; વતન હો વ્હાલા! એક કાંકરી ફેંકું અહીંથી એક કાંકરી …
વતન એટલે છેવટે તો એક છાંયડી; છાંયડીને બાનો ચહેરો : વતનને બાનો ચહેરો; ઘર એટલે તુલસીનું માંજેરવાળું કૂંડું, કૂંડામાં સાંજનો દીવો, દીવો એટલે શીળી આભા, આભાને બાનો ચહેરો, ઘરને બાનો ચહેરો; પર્વ એટલે બાના હાથનો સાથિયો, સાથિયો એટલે ઉમરા આગળના …
બાઈ રે! જરીક જ જો વધુ વેઠે! આ રહ્યું એનું મકાન ઢૂંકડું, અહીં આગળ તરભેટે, જ્યાં તારી ધીરજ ખૂટી ને ત્યાંથી જરીક જ છેટે…બાઈ રે! થોડુંક ચાલી નાખ વધારે, આટલું તો એટલડું, અહીં તું મૂળગું ખોય, શોચ કે ત્યાં પામે …
ઘણીય વેળા જાગી જતાં માઝમ રાતના મેં જોયા કર્યો સ્ફટિકનિર્મલ અંધકાર, ઘણા ઘણા તારક-ઓગળેલો, કો સત્વ શો ચેતન વિસ્ફુરંત, પૃથ્વી તણી પીઠ પરે ઊભા રહી; ભૂપૃષ્ઠ ને વ્યોમ વચાળ કો વસ્ત્ર શો ફર્ફરતો વિશાળ અડ્યા કરે ઝાપટ જેની રેશમી; અંધાર …
અરે, આ વેળા તો અનુભવ થયો અદભુત નવો; હતો પ્હેલી વેળા જનકહીન ગેહે પ્રવિશતો, હું જાણે કો મોટા હવડ અવકાશે પદ ધરું; બધી વસ્તુ લાગે પરિચિત જ કોઈ જનમની, અશા કૌતુકે, કો અપરિચયથી જોઈ રહું કૈં; પ્રવાસી વસ્ત્રોને પરહરી, જૂનું …
મધુર નમણા ચ્હેરાઓની હવા મહીં પ્યાલીઓ ગગન કરી દે કેફે રાતું કસૂંબલ આસવે; નયન હજી તો હોઠે માંડે, પીધોય ન ઘૂંટડો, નજર ખુદ ત્યાં મારી પીવા જ શી મદિરા બની જતી લથડતી ધોરી રસ્તે પતંગ શી ફૂલ પે વદન વદને …
મારું મન વાયરે વળી જાય. નાજુક નમણી થનગન થનગન વલ્લરી જેવું જાણે, રૂપ નથી રે, રંગ નથી રે, પરિચય કેવળ પ્રાણે, કાયા ગંધની ઘડૂલી છલછલ અમથી અમથી તેમ ઢળી જાય. રત રતના રાહી છો આવે, આવે છો રંક ને ભૂપ, …
હું જન્મ્યો છું કોઈ વિરહ તણું મીઠું દરદ લૈ ઉછેરે મારા જે ઊછરતું રહ્યું ગૂઢ ભીતરે, થતાં એનાં અંગો વિકસિત પૂરાં પુખ્ત વયનાં સમાતો ના એનો મુજ ભીતરમાં ઇન્દ્રિયગુણ; અને એણે એની વયરુચિ પ્રમાણે નજરનું પ્રસારીને લાળે ચીકણું ચીકણું જાળું …
રામની ભોંયમાં રામની ખેતરવાડીએ જી, આપણા નામની અલગ છાપ ન પાડીએ જી. જગને ચોક ચબૂતરે વેરી રામધણીની જુવાર, તે પર પાથરી બેઠો તું તો ઝીણી પ્રપંચની જાળ; ધર્માદાચણથી પંખી ન ઉડાડીએ જી. રામની વાડી ગામ આખાની, હોય ન એને વાડ, …
રજાઓ દિવાળી તણી થઈ પૂરી, ને ઘર મહીં દહાડાઓ કેરી સ્ખલિત થઈ શાંતિ પ્રથમની. વસેલાં ધંધાર્થે દૂરસુદૂર સંતાન નિજનાં જવાનાં કાલે તો, જનકજનની ને ઘર તણાં સદાનાં ગંગામાસ્વરૂપ ઘરડાં ફોઈ, સહુએ. લખાયેલો કર્મે વિરહ મિલને તે રજનીએ નિહાળ્યો સૌ વચ્ચે …
